واکاوی پیش‏آیندهای مرتبط با جوّ کاری اخلاقی با رویکرد تکلیف ‏مداری

زمینه: با توجه به تمرکز پارادایم های جدید سازمان و مدیریت بر مفاهیمی همانند: اخلاق، ایمان، معنویت، مسئولیت اجتماعی و فضیلت، جامعۀ علمی کشور برای بومی‏سازی و ارائه الگو‏‏های مناسب سازمانی با جامعۀ ایرانی – اسلامی تلاش می کند. هدف از پژوهش حاضر، علاوه بر تعیین شاخص های جوّ کاری اخلاقی تکلیف‏مدار، بررسی رابطه متغیرهای معنویت، الزامات تکلیف، سبک رهبری اخلاق مدار و معنویت سازمانی به عنوان پیش بین های جوّ کاری اخلاقی تکلیف‏مدار بوده است. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بوده است. جامعۀ آماری این تحقیق خبرگان و نخبگان حوزۀ مدیریت در ایران بودند. در فرایند انتخاب نمونه، از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. بدین ترتیب، پانل مذکور با مشارکت 35 نفر از نخبگان دانشگاهی و حوزوی، تشکیل گردید. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های پژوهشگر ساخته بوده است و الگوی ارائه شده با استفاده از مدل‏سازی معادلات ساختاری تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش، نشان می دهد مدل به کار گرفته شده، مدل نظری مناسبی در فرایند شکل گیری جوّ کاری اخلاقی تکلیف‏مدار بوده و تمامی روابط مستقیم میان متغیرهای مدل، معنادار بوده اند. همچنین، نتایج حاصل از مدل سازی معادلات ساختاری نشان دادند که؛ معنویت 71 درصد الزامات تکلیف، الزامات تکلیف 79 درصد معنویت سازمانی، الزامات تکلیف 82 درصد رهبری اخلاق‏مدار و معنویت سازمانی و رهبری اخلاق‏مدار 83 درصد واریانس جوّ کاری اخلاقی تکلیف‏مدار را تبیین می کنند. نتیجه گیری: براساس یافته‏های پژوهش، معیار قانون، معیار مناسبی برای عمل براساس جوّکاری اخلاقی وظیفه مدار نمی باشد. اصول سه گانه، فرمان الهی، عدالت و احسان شکل‏دهنده جوّ کاری اخلاقی با رویکرد تکلیف‏مدار است.